
DÜRTÜ KONTROLÜ - ÇOCUKLARDA YÖNETİCİ İŞLEV BECERİLERİ (YAŞAMI YÖNETME BECERİLERİ) İYİLEŞTİRME ÖNERİLERİ
- Yönetici İşlev Becerileri
- 2025-02-22
- , , ,
- Yazar: Aziz YILDIRIM
Durup düşünerek hareket etme yeteneği
Dürtü kontrolü zayıflığı yaşayan çocuklara destek olmak için şu stratejiler uygulanabilir:
1. Davranışları Yavaşlatma ve Farkındalık Geliştirme
• Dur, düşün, hareket et modeli: Çocuğa bir durumla karşılaştığında önce durmasını, sonra ne yapması gerektiğini düşünmesini ve son olarak harekete geçmesini öğretin. Bu modelin her adımını uygulamalı olarak çalışın.
• Görsel hatırlatıcılar kullanın: “Dur ve düşün” gibi ifadeler içeren küçük notları, çocuğun çalışma alanına veya çantasına yerleştirin.
• Kısa meditasyon veya nefes egzersizleri: Basit nefes alma teknikleriyle çocuğun sakinleşmesini ve dürtülerini kontrol etmeyi öğrenmesini sağlayın.
2. Planlama ve Yapılandırma
• Adım adım yönergeler verin: Çocuğun görevlerini küçük, yönetilebilir adımlara bölerek ilerlemesini sağlayın.
• Görselleştirme teknikleri: Çocuğun yapması gerekenleri çizelge veya resimlerle ifade edin. Örneğin, ders çalışırken takip edeceği bir görev listesi hazırlayın.
• Zamanlayıcı kullanın: Görevleri belirli bir süreyle sınırlayarak çocuğun odağını korumasına yardımcı olun.
3. Pozitif Pekiştirme
• Hemen ödüllendirme: Dürtü kontrolü gerektiren bir durumda doğru bir karar verdiğinde çocuğu hemen övün veya küçük bir ödül verin.
• Hedef belirleme: Çocuğun kısa vadeli hedefler koymasını ve bunlara ulaştığında bir ödül kazanmasını sağlayın.
4. Alternatif Davranışlar Öğretme
• Uygun tepkileri modelleme: Dürtüsel davranışların yerine hangi davranışların uygun olduğunu çocuğa gösterin ve birlikte pratik yapın.
• Öfke ve hayal kırıklığı yönetimi: Özellikle dürtü kontrolü zorluklarında, hayal kırıklığını veya öfkeyi kontrol etme stratejileri geliştirin.
5. Çevresel Düzenlemeler
• Dikkat dağıtıcıları azaltın: Çalışma ortamını düzenli ve sade hale getirerek çocuğun odaklanmasını kolaylaştırın.
• Harekete geçmeden önce bir işaret koyun: Örneğin, çocuğa bir şey söylemeden önce elini kaldırarak izin istemesi gerektiğini hatırlatın.
6. Destekleyici Aktiviteler
• Spor ve fiziksel aktiviteler: Özellikle sabır, strateji ve takım çalışması gerektiren sporlar, dürtü kontrolü üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
• Oyunlar ve görevler: Satranç, hafıza kartları ve sıra beklemeyi gerektiren oyunlar, dürtü kontrolünü eğlenceli bir şekilde destekleyebilir.
7. Aile ve Okul İş Birliği
• Öğretmen ve ebeveyn iş birliği: Çocuğun okul ve evde benzer stratejilerle desteklenmesi, alışkanlık kazanmasını kolaylaştırır.
• Geribildirim toplantıları düzenleyin: Çocuğun davranışları hakkında düzenli olarak geri bildirim verin ve ilerlemesini birlikte değerlendirin.
Bu öneriler düzenli uygulandığında, çocuğun dürtü kontrol becerilerinde gelişim göstermesi daha olasıdır. Sabırlı ve tutarlı bir yaklaşım bu süreçte büyük önem taşır.